Exploring limited palettes and glazing techniques with Ale Casanova
Exploring limited palettes and glazing techniques with Ale Casanova

Werken met een beperkt kleurenpalet en glaceertechnieken met Ale Casanova

Een van de grootste behoeften van schilders is zichzelf voortdurend in situaties te plaatsen die opgelost moeten worden, uitdagingen die je dwingen te evolueren en iets nieuws te leren. Het onbekende of minder bewandelde paden betreden is de meest directe manier om te veranderen en vooruitgang te boeken in je werk.
Lees meer

Met dat in gedachten accepteerde ik de uitdaging van Talens. Ze vroegen me om te werken met een zeer beperkt palet en vervolgens af te werken met glazuren, waarbij ik de verrassingskleuren pas zou kennen nadat de basis was voltooid. Dit is niet mijn gebruikelijke manier van schilderen, omdat ik normaal direct werk, alla prima, maar juist daarom was het de moeite waard. Soms moet je het schilderij zijn eigen weg laten gaan, zodat het je uit je comfortzone trekt en je herinnert dat niet controle, maar dieper kijken het belangrijkste is.

Art supplies including tubes of paint and a palette with a drawing in the background.

Beginnen met een beperkt palet

Om het experiment vol te houden, gebruikte ik een methode die ik op de universiteit had bedacht en nog steeds in mijn workshops gebruik: een chromatische grisaille in vier toonreeksen. Van donker naar licht verdeel ik het schilderij in donkere tinten, donkere middentinten, lichte middentinten en lichte tinten. Elke toonreeks wordt in twee temperaturen bekeken, koel en warm, om het palet levendig te houden. Ik streef niet naar exacte chromatische getrouwheid aan het onderwerp; ik bouw een structuur van waarde en temperatuur om vormen te begrijpen en volume te creëren. Deze solide, flexibele basis stelt me in staat om later risico's te nemen met glazuren.

De tekening komt eerst, en er zijn veel manieren om dit aan te pakken: uit de vrije hand, met een projector, overtrekpapier of een raster. Meestal breng ik het met grafiet over op de achterkant van een fotokopie en druk ik het vervolgens op het doek. Dit markeert de belangrijkste grenzen, waarna ik de tekening uit de vrije hand afmaak. Het begrijpen van vormen is essentieel; een mechanische afdruk is nutteloos als je niet weet hoe je moet tekenen.

Bovenop de tekening breng ik een chromatische imprimatura aan: een heel verdunde laag pure kleur zonder wit, bijna als een sluier. Het maakt het doek niet donkerder, maar voegt energie toe en verzacht de hardheid van het wit. Ik breng het aan met een zachte platte kwast met terpentijn, die ik over het oppervlak haal. Door het een beetje te laten drogen, hechten de volgende lagen beter.

De basis leggen

De eerste laag met heldere, levendige kleuren geeft het doek een beetje kleur en haalt het wit weg. Daarna begin ik met de donkere tinten, waarbij ik een warme roodachtige donkere tint en een koelere groenachtige tint maak. Ik breng ze aan met een stijvere platte kwast, zodat de penseelstreken goed zichtbaar blijven. De verf moet vloeibaar maar dekkend zijn; ik gebruik Talens' alkydmedium en pas het lichtjes aan met terpentijn totdat het gemakkelijk vloeit en toch dekking biedt. Met deze donkere tinten markeer ik niet alleen schaduwen, maar teken ik ook de vormen opnieuw, versterk ik de compositie en begin ik het onderwerp in termen van volume te begrijpen.

Artistic depiction of a person with long hair and a blue garment, holding a basket.

De middentinten opbouwen

Dan ga ik verder met de donkere middentinten, waarbij ik een warmere oranje tint en een koelere blauwachtige tint kies. Met een zachter plat penseel breng ik streken aan die de middengebieden vormgeven. Ik probeer niet de exacte kleuren van het onderwerp na te bootsen, maar eerder de logica van de waarde en de structuur van het licht te behouden.

Voor de lichte middentonen werk ik met een warme roze tint en een koele groene tint, waarbij ik altijd de drie pigmenten meng om een ingetogen harmonie te behouden. Het penseel blijft zacht om ervoor te zorgen dat de overgangen soepel en omhullend zijn.

De laatste lichtaccenten aanbrengen

De lichtaccenten komen aan het einde, met een warme gelige tint en een koele blauwachtige tint om de huid en oppervlakken te verlichten. Ik ga over op een hardere kwast en breng de verf dikker en met meer body aan. Op een paar specifieke punten breng ik puur titaanwit aan, alleen in de helderste highlights. Ik vermijd overmatig gebruik van wit en geef de voorkeur aan het gevoel dat het licht voortkomt uit de relatie tussen de waarden.

Dit proces werd voltooid in één sessie van drie tot vier uur. Dankzij de versnelde droging van het alkydmedium kon ik de volgende dag beginnen met de geometrische achtergrond die de figuur omlijst. Toen de basis klaar was, stevig in volume en structuur, was het schilderij klaar voor de echte uitdaging: de verrassende glacis.

Abstract art with colorful brush strokes on a textured surface
Abstract painting of a face with bold colors and brush strokes

Het portret glaceren

Na een paar dagen wachten tot het oppervlak droog was, was het tijd om de kleuren te gebruiken die Talens had klaargezet: Permanent Violet Medium, Phthalo Turquoise Blue en Greenish Umber. Ze waren transparant en best koel, maar er was geen magenta of geel om de huidskleuren in balans te brengen. Ik was een beetje nerveus, maar ik moest gewoon beginnen.

Ik werk meestal niet met glacis en was niet gewend aan het glacismedium van Talens, dus stond ik voor drie uitdagingen tegelijk: ongebruikelijke kleuren, een specifiek medium en de glacistechniek zelf. Ik vertrouwde op wat ik me nog herinnerde van de universiteit: twee zachte penselen, één om de verf aan te brengen en één om de verf te verplaatsen, en een katoenen doek. Het medium, een mix van alkydharsen en geraffineerde lijnoliën, is heel transparant, droogt snel, blijft lang kleverig en geeft een glanzende afwerking.

De eerste glazuurlaag ging op het doek. Het turkoois versterkte de gebieden met weerkaatst licht en voegde levendigheid toe. Het violet versterkte de schaduwen en contourlijnen. De groenachtige omber werd aangebracht in meer gedefinieerde, bijna stekende streken om volumes te markeren en de donkere delen te verdiepen.

De eerste aanpassingslaag aanbrengen

Hoewel ik een lage glans in de alla prima-basis had gehouden, werden veel delen onder het glazuur te donker. Het glazuurmedium blijft dagenlang plakkerig, dus als je te snel een nieuwe laag aanbrengt, trekt het uit en komt het los, waardoor een vies, afgebroken effect ontstaat. Je moet wachten tot het oppervlak helemaal droog aanvoelt.

Toen deze aanpassingslaag eenmaal droog was, heb ik opnieuw glazuur aangebracht met de gekozen kleuren. Het violet hielp de schaduwen en glans van de glazen te versterken, waardoor de geprojecteerde schaduwen op de huid, onder de ogen, lippen en delen van de hals werden geaccentueerd. Ik heb ook de donkere delen van de linten op de handen en polsen versterkt met zuiverdere, directere penseelstreken in plaats van gemengde.

Artistic depiction of a person with glasses holding something small in their hands against a dark background

Reflecties over glaceren, kleur en groei

Ik ben al een oude rot in het vak en vind het lastig om met nieuwe dingen om te gaan. Het is niet altijd leuk om uit mijn comfortzone te stappen, vooral als ik nog zoveel ander werk te doen heb. Aan de andere kant is het best leuk om het werk niet te serieus te nemen en weer te spelen zonder me druk te maken over het resultaat. Het maakt de sfeer in mijn atelier wat losser tijdens de eentonige dagen.

Het werken met glaceren en het medium van Talens was zowel een uitdaging als een complicatie. Ik ben gewend aan sneldrogende alkydharsen en ben niet gewend om tussen de fasen een voorzichtige tijd te wachten. Maar misschien leidt deze pauze tot werken die minder over de onmiddellijke indruk gaan en meer over het proces. Geen van beide benaderingen is beter; ze zijn gewoon verschillend. De manier waarop dingen worden gedaan is niet belangrijk voor de kijker of verzamelaar; wat telt is het resultaat en het werk zelf.

Zie afbeelding: het eindresultaat, na de laatste glacislaag en aanpassingen met het oorspronkelijke palet.

Zowel het ftaloturkooisblauw als het permanente violet medium zullen deel gaan uitmaken van de secundaire kleuren in mijn palet. Het blauw is levendig, zuiver en mooi, en ik ben van plan het voortdurend te gebruiken. Het gebruik van glaceren om die blauwtinten in verlichte schaduwgebieden te intensiveren, zal niet de eerste of laatste keer zijn dat ik het toepas.

Bedankt aan Rembrandt by Royal Talens voor de uitnodiging om te blijven leren en me te blijven ontwikkelen.

Over Ale Casanova

Alejandro ‘Ale’ Casanova is een Spaanse schilder en kunstdocent uit Valencia, geboren in 1981. Hij studeerde beeldende kunst aan de Polytechnische Universiteit van Valencia en werkt met aquarel en olieverf, waarbij hij zich richt op hedendaagse portretten en de menselijke figuur. Ale is ook al jarenlang ambassadeur van Rembrandt.

Lees hier de volledige blog over Ale.

Rembrandt-olieverf

Rembrandt-olieverf is gemaakt van de beste pigmenten en heeft een gladde consistentie, rijke kleuren en een uitstekende lichtechtheid.

Bekijk hier de volledige collectie Rembrandt-olieverf.